Âkif’in Şiirlerinde Çevre Ve Ahlak Sorununa Bir Bakış

Millî şairimiz Mehmet Âkif Ersoy, XIX. yüzyılın yetiştirdiği mümtaz şairlerden biridir. Bir dava adamı olarak Âkif, “Haksızlık karşısında susan, dilsiz şeytandır” inancından hareketle döneminin problemlerine sessiz kalmayan, etrafında olup bitenleri bir sanatkâr titizliğiyle gözlemleyip ortaya koyan bir şairdir. Ahlâkî değerlere sıkı sıkıya bağlı olan Âkif, bilhassa doğruluk ve dürüstlük ilkesinden hareketle duygu ve düşüncelerini ifade etmekten çekinmemiştir. Osmanlı’yı çöküşe sürükleyen ahlâkî yozlaşma karşısında Âkif sessiz kalmaz. Örneğin, tevekkülü, tembellik olarak algılayan Müslümanları; “Görürsün, hissedersin varsa vicdanınla imanın Ne müdhiş bir hamâset çarpıyor göğsünde Kur’ân’ın! O vicdan nerdedir, lâkin? O iman kimde var? Heyhat! Ne olmuş ben de bilmem pek karanlık şimdi hissiyât” dizeleri ile eleştirir. Yüce Allah’ın mükemmel bir düzenle yarattığı dünyayı, ne yazık ki yine kusursuz yaratılan insanoğlu bozmuştur. Çevreye verilen her türlü zararın altında aslında ahlâkî bir problem yatmaktadır. Âkif, İslam’ın tesis ettiği dürüst ve ahlâkî düzeni yeniden tesis etmek için çalışmış, halkı bilinçlendirmek için farklı zaman ve mekânlarda vaaz-nasihatler etmiştir. Yazdığı şiirlerinde vatan-perverliğinden ve İslam kimliğinden asla taviz vermeyen bu şair yaşadığı dönemdeki ahlâk yozlaşmaları gözler önüne sererek, tedbirler alınmasını istemiş; gelecekte İslam’ın başına gelebilecek tehlikeleri öngörüp çözümler üretmeye çalışmıştır. İşte bu çalışma, Âkif’in penceresinden, çevre ve ahlaka dair düşüncelerini günümüze taşıyarak, bulduğu çözümleri ortaya koymayı amaçlamaktadır.