Karadeniz Rize Bölgesi Bakır Sülfür Cevherlerinin Anodik Oksidasyon Prosesi ile Liçi ve Çevre Açısından Önemi

Bakırın sülfürlü cevherlerinden kazanımı çoğunlukla yüksek sıcaklık prosesi olan pirometalurjik prosesler ile gerçekleştirilmektedir. Halbuki hidrometalurjik prosesler ile bakır kazanımı daha az enerji ihtiyacı, ilk yatırım maliyetinin düşüklüğü, bakır dışındaki diğer elementlerin kazanımındaki potansiyel ve çevreci oluşları nedeni ile dünyada dikkat çekmeye devam etmektedir. Bu çalışmada hidrometalurjik ve elektrometalurjik proseslerin bir karışımı şeklinde uygulanan anodik oksidasyonla liç yöntemiyle Rize bölgesi sülfürlü kompleks bakır cevherinin liçi araştırılmıştır. Konsantre cevher öncelikle gezegensel bilyalı değirmende mekanik aktivasyona tabi tutulmuştur. Aktivasyonla cevherin kristallerinin kısmen amorflaşması sağlanarak, daha kolay çözünmesinin sağlanması amaçlanmıştır. Aktivasyon işleminin etkisini görmek adına aktive edilmiş ve edilmemiş cevherler anodik liç işlemine tabi tutularak bakır ve çinko liç verimleri tespit edilmiştir. Liç işlemine mekanik aktivasyon, liç sıcaklığı, anot-katot potansiyel farkı (voltaj) gibi faktörlerin etkileri araştırılmıştır. Bu cevherlerden halen birden fazla metalin ayrı ayrı pirometalurjik yüksek sıcaklık prosesiyle kazanılamadığı düşünüldüğünde, hidro-elektrometalurjik hibrit proses olan anodik oksidasyon ile düşük sıcaklıkta kazanılabilirliği çevre açısından son derece önemlidir. Bu prosesin doğaya daha az ısı yükü yüklemesi kazançlardan sadece biridir. Kükürt dioksit gaz salınımı çıkarmaması gibi birçok katkıları da yan kazanımlarıdır. Bu açıdan sonuçlar anodik oksidasyon liç prosesinin, pirometalurjik prosese göre daha çevreci bir proses olma potansiyelini ortaya koymaktadır.